 O słowniku |
Jak słownik powstawał?
Rewolucja technologiczna i informatyczna ostatnich kilkunastu lat, której skutki obserwujemy niemal we wszystkich dziedzinach życia, w zdecydowany sposób
zmieniła również pracę leksykografów. Między innymi stworzyła nieznane wcześniej możliwości gromadzenia, analizowania, ciągłego uzupełniania, przetwarzania
i wielokrotnego wykorzystania danych gromadzonych w formie elektronicznej. Zbierane przez dziesięciolecia na fiszkach tysiące cytatów z literatury pięknej
i fachowej nieodwołalnie ustępują miejsca liczącym od kilkudziesięciu do kilkuset milionów słów zbiorom tekstów, zwanych korpusami.
Właściwie przygotowany korpus powinien być reprezentatywny i zrównoważony. Oznacza to, iż musi zawierać teksty należące do wszystkich gatunków, tworzone
we wszystkich stylach i odmianach języka pisanego i mówionego w odpowiednich proporcjach. Uwzględnione w korpusie - w całości lub we fragmentach - publikacje
obejmują literaturę piękną, literaturę naukową i popularnonaukową, teksty prasowe różnych typów, prywatną korespondencję, oraz zapisy wypowiedzi ustnych:
dyskusji toczonych w mediach, wykładów i odczytów, prywatnych rozmów itd.
To właśnie na podstawie korpusów stwierdza się, czy dany wyraz jest częsty, czy nie i z jakimi wyrazami łączy się często, z jakimi rzadko, a z jakimi w ogóle nie
występuje.. Możliwość dokonywania takich ocen powoduje, że leksykografowie nie muszą już decydować o typowości lub standardowości wyrażeń kierując się własną
intuicją. Mają do dyspozycji obiektywne dane na temat tego, jak naprawdę wygląda posługiwanie się konkretnym językiem.
Materiał angielskojęzyczny do naszego słownika otrzymaliśmy od Oxford University Press. Był to materiał przygotowywany do kolejnych wydań
angielsko-francuskiej części Oxford-Hachette French Dictionary. Materiał ten przekazano nam w trzech postaciach.
Pierwszą z nich stanowił tekst haseł słownika angielsko-francuskiego, również w formie elektronicznej. Materiał ten, wybrany na podstawie narodowego korpusu
brytyjskiego, British National Corpus, dobierany był zgodnie z zasadami, które opisaliśmy wyżej. Wielką jego zaletę stanowiło to, iż przygotowali go doświadczeni
leksykografowie, rodzimi użytkownicy języka angielskiego. Na podstawie wspomnianego wyżej korpusu i własnej wiedzy mogli stwierdzić, jakie wyrażenia angielskie
napotka cudzoziemiec oraz jakie wyrażenia są na tyle swoiste dla języka angielskiego, że zasługują na umieszczenie w słowniku angielsko-obcym.
Istnieje jednak druga strona medalu. Jak powiedzieliśmy wyżej, zawartość słownika dwujęzycznego zależy zarówno od cech języka wyjściowego, jak i od cech języka
docelowego. Tym samym w słowniku angielsko-francuskim ważną rolę odegrały podobieństwa i różnice między tymi dwoma językami, dla nas nieistotne.
|
