 O słowniku |
Poważniejsze problemy stwarzają kwalifikatory stylistyczne. W leksykografii angielskiej, właściwości stylistyczne jednostek opisuje się inaczej niż w języku polskim. O ile dla polskiego najważniejsza jest przynależność do stylu funkcjonalnego (książkowego, potocznego itd.), o tyle dla angielskiego podstawowym pojęciem odnoszącym się do zasad użycia jest tzw. rejestr lub poziom języka. Wybór poziomu języka zależy nie tylko od gatunku tekstu i typu sytuacji komunikacyjnej (oficjalnej, nieoficjalnej). Istotną rolę odgrywają tu elementy etykiety językowej, a w szczególności stała relacja społeczna między nadawcą i odbiorcą, a zwłaszcza stopień bliskości towarzyskiej. Poziom formalny (ang. formal) charakterystyczny jest dla sytuacji oficjalnych, tekstów o charakterze intelektualnym lub książkowym, przy dużej odległości towarzyskiej nadawcy i odbiorcy, wynikającej z różnic społecznych lub wieku. Poziom nieformalny (ang. informal) charakterystyczny jest dla sytuacji nieoficjalnych, prywatnych, jeżeli rozmówcy pozostają na dość zażyłej stopie towarzyskiej lub są sobie równi pod względem statusu. Trzeci poziom, opisywany przez nas jako "bardzo nieformalny" (ang. very informal), pojawia się wyłącznie w kontaktach bardzo bliskich sobie ludzi, zwłaszcza młodych. Wiele wyrażeń tak oznakowanych może być uznanych za rażące, podobnie jak wyrażenia opatrywane w polskich słownikach kwalifikatorem pospolite. Różnica między wyrażeniami opisywanymi jako wulgarne (czwarty poziom) a opisywanymi jako bardzo nieformalne wydaje się polegać na tym, że pierwszych z nich używa się dla wyrażenia negatywnych emocji, natomiast drugich - raczej dla zasygnalizowania przynależności do tej samej grupy co odbiorca, czyli bliskości uczestników aktu komunikacji. Poziom ten bywa też nazywany w literaturze przedmiotu slangiem lub argotem.
Poza kwalifikatorami poziomu stosujemy jeszcze dwa typy kwalifikatorów stylistycznych: informujące o pejoratywnym, obraźliwym lub eufemistycznym charakterze danego słowa, oraz informujące o zawężeniu zakresu użycia do pewnego typu tekstów lub grupy użytkowników (język dziennikarski, mowa dzieci).
|
